Пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Мӑн Этменти пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта районти шкул ачисем, вӗрентӳҫӗсем Петӗр Ялкир пурнӑҫне, пултарулӑхне халалласа йӗркеленӗ литература тата пултарулӑх фестивальне ирттерчӗҫ. Кунта шкул ачисем ентешӗмӗр сӑвви-юррисене те янратрӗҫ, хӑйсен ӗҫӗсемпе те паллаштарчӗҫ. Ӑслисемпе тавҫӑруллисем, ҫамрӑк художниксем те тупӑшрӗҫ
| НАР | 27 |
Хӗрлӗ Чутайра «Сывӑ пул, Ҫӑварни!» уяв иртрӗ. Чутайсем хӗле юрӑ-ташӑпа, шӳт-кулӑпа ӑсатрӗҫ. Райцентрти «Ҫӗнтерӳ» лапамне халӑх питӗ йышлӑ пухӑнчӗ. Пухӑннисене Хӗрлӗ Чутай пуҫлӑхӗ Александр Степанов, администраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров саламласа уява хаваслӑ ирттерме чӑнсе каларӗҫ. Унтан сцена ҫинче Чутайри культура ӗҫченӗсем Хӗле ӑсатса ҫуркуннене кӗтсе илнӗ ятпа концерт пуҫларӗҫ. Районти тӗрлӗ ялтан пуҫтарӑннӑ артистсем уява малалла тӑсрӗҫ. «Чи лайӑх пултарулӑ ушкӑнӗ» ята Мӑн Этмен ял тӑрӑхӗн ушкӑнӗ тивӗҫрӗ. Мӗнле кӑна вӑйӑ-кулӑ шутласа тупман-ши уява ертсе пыракансем! Кире пуканӗ йӑтасси, волейболла вылясси, вӗрен туртасси, пӗрене ҫинче вӑй виҫесси тата ытти тӗрлӗ вӑйӑ — вӗсенче пурте хаваспах хутшӑнчӗҫ.
Пухӑннисем вӗри чейпе тутлӑ икерчӗ савӑнсах ас тиврӗҫ. Ҫӑварни лашасем чупнипе малалла тӑсӑлчӗ. Паньтӑк, Мӑн Этмен, Акчикасси, Хӗрлӗ Чутай тата Атнар ял тӑрӑхӗсенчен килнӗ капӑрлатнӑ лавсем ҫинчи юмах паттӑрӗсем, капӑр инкесем юрла-юрла Чутай тӑрӑх вӗҫтерчӗҫ.
| НАР | 23 |
Хӗрлӗ Чутайри тӗп вулавӑшра Хӗрлӗ Чутай районӗн хисеплӗ гражданинӗ Петӗр Ялкир сӑвӑҫ 90 ҫул тултарнине халалласа «Юрлакан поэт» ятлӑ уяв ирттерчӗҫ.
Елена Чубайкина вулавӑшҫӑ уява поэтӑн «Салам!» сӑввипе пуҫларӗ. Чи малтанах Хӗрлӗ Чутай шкулӗнче вӗренекен ачасен пӗр ушкӑнӗ П. Ялгир кун-ҫулӗпе, унӑн хайлавӗсемпе паллашрӗ, ачасем вӑл хайланӑ сӑвӑсене пӑхмасӑр каларӗҫ, «Сунарта» тата «Шӑшисем» ятлӑ интермедисем лартса пачӗҫ.
Уявӑн иккӗмӗш пайӗнче районти культура ҫурчӗн ӗҫченӗсем поэт сӑмахӗсемпе кӗвӗленӗ «Хӗрлӗ Чутай гимнӗ», «Хӑмла пахчи», «Хӗрлӗ Чутай хӗрӗсем» юрӑсене шӑрантарчӗҫ. Черепан клубӗн работникӗсем Нина Чуракова тата Варвара Колокольчикова юрланӑ «Мана ҫеҫ парнеле» юрӑ та куракансен кӑмӑлне кайрӗ. Петӗр Ялкир ҫырнӑ кӗнекесен куравӗ, электронлӑ хӑтлав, буклетсем уява илем кӳчӗҫ.
Ҫак кунсенче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи чӑваш чӗлхи, музыка тата вӑй-хал культури вӗрентекенӗсем Чӑваш наци конгресӗн президенчӗпе Геннадий Архиповпа, ЧППУ-н этнопедагогика ӐТИ (НИИ) директорӗн ҫумӗпе Константин Портновпа, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗпе Валерием Тургайпа тӗл пулчӗҫ. Кунтах пичет тата культура ӗҫченӗсем те пуҫтарӑннӑччӗ. Калаҫу ытларах ҫамрӑксене тӑван ҫӗршыва, ҫуралнӑ тавралӑха хисеплеме-юратма вӗрентесси пирки пычӗ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫулленех интернационалистсен кунне ирттереҫҫӗ. «Пурӑнакансем асра тытчӑр та ӑрусем ан манчӑр» (выр. «Пусть живые запомнят и пусть поколения помнят») фестиваль Афганистан вӑрҫинче пуҫне хунӑ Геннадий Ивановпа Юрий Макаров тата Чечен Республикинче пуҫне хунӑ Валериан Быковпа Сергей Эзенкина асӑнса тата ку вӑрҫӑсенче хастарлӑх кӑтартнӑ ветерансем ячӗпе иртрӗ. Пухӑннисене район администраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров саламларӗ, Етӗрнепе Хӗрлӗ Чутай ҫар коиссариачӗн представителӗ Владимир Мареев афганецсене Хисеп хучӗпе чысларӗ. Юрӑҫсем виҫӗ ушкӑнра ӑмӑртрӗҫ: 8–12, 13–15 тата 16-ран пуҫласа 22 ҫулхисем.
Фестивале хутшӑннӑ кашни юрӑҫ чуна тивмелле илемлӗ юрӑ шӑрантарчӗ, ҫӗнтерӳҫӗ ятне кӗҫӗннисем хушшинче Анна Ейкова, вӑтам ушкӑнра Сабина Доброва, аслӑраххисем хушшинче Екатерина Мурайкина тивӗҫлӗ пулчӗҫ. Фестивале хутшӑннӑ пур артиста та Хисеп хучӗ парса чысларӗҫ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче ҫулленех интернационалистсен кунне ирттереҫҫӗ. «Пурӑнакансем асра тытчӑр та ӑрусем ан манчӑр» (выр. «Пусть живые запомнят и пусть поколения помнят») фестиваль Афганистан вӑрҫинче пуҫне хунӑ Геннадий Ивановпа Юрий Макаров тата Чечен Республикинче пуҫне хунӑ Валериан Быковпа Сергей Эзенкина асӑнса тата ку вӑрҫӑсенче хастарлӑх кӑтартнӑ ветерансем ячӗпе иртрӗ. Пухӑннисене район администраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров саламларӗ, Етӗрнепе Хӗрлӗ Чутай ҫар коиссариачӗн представителӗ Владимир Мареев афганецсене Хисеп хучӗпе чысларӗ. Юрӑҫсем виҫӗ ушкӑнра ӑмӑртрӗҫ: 8–12, 13–15 тата 16-ран пуҫласа 22 ҫулхисем.
Фестивале хутшӑннӑ кашни юрӑҫ чуна тивмелле илемлӗ юрӑ шӑрантарчӗ, ҫӗнтерӳҫӗ ятне кӗҫӗннисем хушшинче Анна Ейкова, вӑтам ушкӑнра Сабина Доброва, аслӑраххисем хушшинче Екатерина Мурайкина тивӗҫлӗ пулчӗҫ. Фестивале хутшӑннӑ пур артиста та Хисеп хучӗ парса чысларӗҫ.
«Ӑраскал ҫӑлтӑрӗ» литература ӑмӑртӑвне пӗрремӗш хайлав ҫитрӗ — Арина Сидорова ҫырнӑ «Ӗмӗчӗ пурнӑҫланчӗ» юмах. Автор Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Штанаш шкулӗнче пӗлӳ пухать, 6-мӗш класс вӗренекенӗ. Чи малтанхи хайлав ҫак тӑрӑхран килнинче тӗлӗнмелли нимӗн те ҫук — Штанаш шкулӗн ачисем эпир ирттерекен ӑмӑртусене ялан хастаррӑн хутшӑнаҫҫӗ, малти вырӑнсене те тухаҫҫӗ.
Аса илтеретпӗр, кӑҫалхи литература ӑмӑртӑвнеа эпир вӑраха тӑсмасӑр кӑрлач уйӑхӗнчех пуҫларӑмӑр — хайлавсене кӑрлачӑн 23-мӗшӗнчен чӳкӗн 1-мӗшӗччен йышӑнатпӑр. Яланхи пекех 5 ӑрӑртӑва ярса панӑ ӗҫсене ушкӑнпа хаклӑпӑр: 6-7, 8-9, 10-11 классенче вӗренекенсем, студентсемпе 30 ҫула ҫитмен яшсем, шкулта ачасене вӗрентекенсем. Ӑмӑрту йӗрки-шывӗпе туллин кунта паллашма май пур.
Ҫырӑр, эпир сирӗн хайлавӑрсене кӗтетпӗр!
| НАР | 07 |
Ҫак кунсенче Хӗрлӗ Чутай вулавӑшӗнче Галина Зотова ҫырнӑ «Штанашский край. Краткая энциклопедия Штанашского сельского поселения» кӗнеке хӑтлавӗ иртрӗ.
Пухӑннисем автор кун-ҫулне сӑнлакан презентаципе паллашрӗҫ. Галина Зотова шкулта акӑлчан чӗлхи вӗрентет, пушӑ вӑхӑтра халап-юмах хайлать, шкул ачисене пултарулӑх ӑмӑртӑвӗсене явӑҫтарать. Вӑл 2008-мӗш ҫултанпа писательсен Союзӗн пайташӗ, нумаях пулмасть ӑна республикӑри чӑваш халӑх ӑсчахӗсем хӑйсен ретне йышӑннӑ. Галина Зотова — «Хатӗр пул» журналӑн 2006 ҫулхи Марфа Трубина ячӗллӗ преми лауреачӗ.
Кӗнеке авторӗ ун пирки каласа пачӗ: «Штанаш салин кун-ҫулӗ питех те интереслӗ, кӗнекере ку тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ 8 ӑсчах, вун-вун ҫар ҫыннин пултарулӑхӗ, орден-медаль илме тивӗҫ пулнӑ 180 ҫын пирки каласа кӑтартнӑ. Ял, шкул, колхоз, пульница, чиркӳ историйӗсемпе, ку тӑрӑхри паллӑ вырӑнсемпе паллаштарнӑ». Вӑл ҫавӑн пекех вулавӑшҫӑсене Николай Плотников пухса хатӗрленӗ «Асамлӑх ҫулӗ» (2010) тата «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса» (2011) кӗнекесем пирки те сӑмах хушрӗ, чӑваш халӑх сайчӗ ирттерекен ӑмӑртусене хастар хутшӑнма чӗнсе каларӗ, вулавӑша асӑнмалӑх икӗ кӗнекине те парнелерӗ.
Эпир тин кӑна пуҫарнӑ «Ҫӑлтар ҫути» комикссен ӑмӑртӑвне пӗрремӗш комикс килсе ҫитрӗ. Унӑн авторӗсем — Хохлов Евгенийпе (3 кл.) Вазин Сергей (1 кл.). Вӗсем Хӗрлӗ Чутай районне кӗрекен Питӗркассинчи вӑтам шкулта вӗренеҫҫӗ. Ертӳҫи — пуҫламӑш класри ачасене вӗрентекен Хохлова Татьяна Яковлевна.
Ҫамрӑк ӳнерҫӗсен ӗҫӗнче чӗрӗпсен сӑнарӗсем калӑпланнӑ. Комикс пысӑках мар пулин те пуҫламӑш классенче пӗлӳ пухакансемшӗн вӑл кӑсӑклӑ та интереслӗ пулмалла. Женӑпа Сергей пуҫарӑвӗ ыттисене те хавхалантарасса шанатпӑр.
«Ҫӑлтар ҫути» ӑмӑртӑва пуҫарса эпир ачасемпе ҫамрӑксен ӳнер пултарулӑхне аталантарас, ушкӑнпа ӗҫлеме хӑнӑхтарас тата ҫутҫанталӑкпа тӑван тавралӑх пулӑмӗсене ӳкерчӗк мелӗпе уҫса пама вӗрентес тӗллев латрасшӑн. Конкурса 18 ҫула ҫитмен ҫамрӑксемпе ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Пӗр ӗҫе темиҫен пӗрлешӗнсе тума та юрать: пӗри, сӑмахран, сюжет хатӗрлет, тепри — хитре ӳкерет, виҫҫӗмӗшӗ калаҫу сӑмахӗсене йӗркелет.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче спорт ӑмӑртӑвӗсем кулленех ирттереҫҫӗ.
Ҫак кунсенче яшсемпе хӗрсем пневматика пӑшалӗнчен тӗл перессипе тупӑшрӗҫ. Ӑмӑртусем 8-9 тата 10-11-мӗш класра вӗренекенсем хушшинче иртрӗҫ. 8-9 класра вӗренекенсем хушшинче чи нумай очко пухса пӗрремӗш вырӑна Сергей Сарин, иккӗмӗш вырӑна — Станислав Федотов, виҫҫҫӗмӗш вырӑна — Анастасия Сятрайкина тухрӗҫ (пурте Хӗрлӗ Чутай шкулӗнчен). Ку шкул 1-мӗш вырӑн ҫӗнсе илчӗ, 2-мӗш вырӑнта — Штанашри пӗтӗмӗшле вӑтам пӗлӳ паракан шкул вӗренекенӗсем.
10-11 класра вӗренекенсем — 1-мӗш вырӑнта Снежана Альгешкина, 2-мӗш вырӑнта Илья Ахматканов, 3-мӗш — Михаил Замуткин (Хӗрлӗ Чутайри вӑтам шкул). Командӑсем хушшинче каллех малтисем Хӗрлӗ Чутай шкулӗн вӗренекенӗсем, иккӗмӗшсем — Питӗркасси шкул ачисем.
+13.3 °C